PSYCHOTERAPIA
Wiele osób, które nie miało wcześniej kontaktu z psychologiem zastanawia się jak wygląda psychoterapia i czy jest zbliżona do obrazów przedstawianych w filmach typu: leżę na kozetce i opowiadam o problemach. Otóż kozetką nie dysponuję ale można komfortowo usiąść w fotelu i powiedzieć z jakim problemem się zgłaszamy, jakiej zmiany poszukujemy.
Psychoterapia jest procesem, w którym terapeuta pomaga pacjentowi mierzyć się z przeżywanymi trudnościami poprzez bycie w uważnym kontakcie. Jest to proces, który wymaga czasu gdyż potrzeba aby w relacji terapeuta – pacjent zbudowane zostało zaufanie, poczucie bezpieczeństwa pozwalające na szczere i otwarte wyrażanie uczuć, myśli, obaw i trudności. Im większa otwartość i gotowość do wyrażania swoich uczuć tym szybciej proces terapeutyczny postępuje.
Czas trwania psychoterapii zależy głównie od problemu z którym się zgłaszamy. Jeśli są to zaburzenia lękowe, depresyjne, ptsd to możemy oczekiwać psychoterapii krótkoterminowej (kilka miesięcy). Natomiast jeśli zgłaszamy się z problemami z zakresu zaburzeń osobowości, złożonego ptsd (cPTSD), zaburzeń odżywiania, destrukcyjnych wzorców relacyjnych (lękowy czy unikający styl przywiązania, współuzależnienie, DDA itp.) to potrzebujemy psychoterapii długoterminowej (2-3 lata).
Oczywiście możemy zgłosić się na psychoterapię kiedy nie przejawiamy żadnych zaburzeń w sferze psychicznej, a po prostu borykamy się z trudnościami, blokadami, które ograniczają nasz rozwój. Kiedy czujemy, że potrzebujemy wsparcia w samorealizacji i samoaktualizacji. Wtedy kilka, kilkanaście spotkań pozwala nam połączyć się z zasobami tak aby wesprzeć swój rozwój.
W swojej pracy psychoterapeutycznej korzystam głównie z terapii dialektyczno – behawioralnej ale także z innych podejść w których się szkoliłam i które mnie inspirują.
TERAPIA DIALEKTYCZNO – BEHAWIORALNA (DBT)
Terapia dialektyczno – behawioralna została opracowana przez Marshię Linechan dla pacjentów z zaburzeniami borderline i zachowaniami samobójczymi. Z czasem okazało się, że jest to podejście skuteczne również w leczeniu innych trudności.
M. Linehan szukając nowego podejścia w psychoterapii postanowiła poddac badaniu oddziaływnaia terapeutyczne z różnych podejść i przyjrzeć się ich skuteczności. Do terapii DBT włączyła te, które okazały się efektywne dla pacjentów.
W tej terapii łączymy techniki oparte o analizę zachowania (żeby zrozumieć co robimy, po co, kiedy i dlaczego, szczególnie jeśli mówimy o zachowaniach autodestrukcyjnych czy nieporządanych). Techniki oparte na akceptacji (radykalna akceptacja rzeczy na które nie mamy wpływu). Techniki oparte na zamianie (zmiana rzeczy, na które mamy wpływ i które chcemy zmienić). Więc DBT to balansowanie między akceptacją, a zmianą.
W tej terapii korzystamy z dialektyki tak aby móc integrować złożoność i wielowarstwowość rzeczywistości, odchodząc od myślenia czarno – białego i sztywności przekonań. Uelastyczniamy myślenie tak aby znaleźć drogę środka poza konfliktem. I nie chodzi tu o relatywizm, szarość czy nijakość, jak nieraz dopytują pacjenci, a raczej o integrację wewnętrzną, bycie w zgodzie ze sobą wobec dylematów, które napotykamy. Pomocna w tym jest uważność (mindfulness), która pozwala nam dostrzegać rzeczy, które do tej pory pomijaliśmy, tak aby pogłębiać wgląd i wychodzić ze schematycznego myślenia, rezygnować z działania na „automatycznym pilocie” żeby zwiększyć poczucie wpływu i skuteczności. „Uważność to akt świadomej koncentracji umysłu w danej chwili, bez osądzania i bez przywiązywania się do tej chwili. (…) Kiedy jesteśmy uważni, otwieramy się na płynność chwili, która powstaje i przemija.” Marshia Linehan
DBT prowadzi do zwiększenia pewności siebie poprzez budowanie zaufania do siebie oraz do wzmocnienia poczucia własnej wartości poprzez umiejętność odpowiedzialnego i współczującego, serdecznego podejścia do siebie.
Pełna wersja terapii dialektyczno behawioralnej zawiera zarówno terapię indywidualną jak i trening regulacji emocji (więcej o treningu na www.terapiamasens.pl). W przypadku zaburzeń osobowości to komplementarne podejście jest zalecane dla uzyskania pełnej skuteczności leczenia. Natomiast w leczeniu innych trudności możemy te dwie metody stosować rozdzielnie.
KLASYCZNA TERAPIA POZNAWCZO – BEHAWIORALNA
(stosowana i skuteczna w leczeniu depresji i zaburzeń lękowych) bazuje na teraźniejszości – problemach i sytuacjach przeżywanych tu i teraz i pyta o przeszłość jedynie aby poznać i zrozumieć obszary podatności sprzyjające powstawaniu problemów. Pokazuje ona jak charakterystyczna dla nas interpretacja rzeczywistości wpływa na przeżywane emocje, jakie wywołuje reakcje ciała i zachowania. Czas trwania takiej terapii to czasem jedynie kilkanaście sesji, czasem kilka miesięcy.
BEEP (BRIEF ECLECTIC PSYCHOTERAPY FOR PTSD)
Krótkoterminowa eklektyczna terapia mająca zastosowanie w leczeniu zespołu stresu pourazowego (PTSD). BEPP często jest nazywany przez terapeutów terapią kompletną, ponieważ obejmuje wszystkie elementy naturalnego procesu przechodzenia traumy. BEPP składa się z 16 sesji i w pierwotnym zamyśle została stworzona na potrzeby funkcjonariuszy policji, dalsze badania na losowo dobranych próbach wykazały jej skuteczność również dla innych klientów z PTSD. Skuteczność metody została dowiedziona również w badaniach z zastosowaniem neuroobrazownia. Jest rekomendowana przez American Psychological Associacion.
Inspirują mnie również inne podejścia terapeutyczne, takie jak psychoterapia psychodynamiczna (szczególnie ISTDP), psychoterapia skoncentrowana na współczuciu (CFT), treningi uważności i współczucia (MBSR, MBCL).
Więcej informacji o terapii możecie Państwo znaleźć na stronie Polskiego Towarzystwa Terapii Poznawczej i Behawioralnej, Polskiego Towarzystwa Terapii Dialektyczno Behawioralnej zachęcam do odwiedzenia witryn: www.pttpb.pl, www.eabct.com oraz www.ptdbt.pl